Een betere luchtkwaliteit: meten is weten

De aandacht voor ventileren en gezonde binnenlucht is door de pandemie toegenomen. Toch beseft nog lang niet iedereen hoe belangrijk een goed binnenklimaat is voor de gezondheid. De lucht binnen verliest aan kwaliteit, simpelweg door er te leven. Door de hoge energietarieven zetten mensen hun verwarming flink lager en om de warmte niet kwijt te raken wordt er minder geventileerd. Koken, stoken, douchen, schoonmaken maar ook materialen in huis beïnvloeden de binnenlucht negatief. De lucht wordt vervuild met teveel CO₂, vocht en schimmels, fijnstof, vluchtige organische stoffen en koolstofmonoxide. Daarnaast is de lucht die het huis binnenkomt ook niet altijd even schoon.

De gevolgen van een slecht binnenklimaat kunnen flink zijn. Irritaties aan de neus, oren en keel. Of je niet fit voelen door een te hoog CO₂-niveau. Maar ook vermoeidheid en hoofdpijn zijn veel voorkomende klachten. Een slecht binnenklimaat zorgt vaak voor vochtproblemen. Dit levert schimmels op die vervolgens kunnen zorgen voor allergische reacties of longklachten. Fijnstof in huis kan zelfs hart-, vaat- en longziektes veroorzaken. Om dit alles in een wat positiever perspectief te plaatsen: menig onderzoekt wijst uit dat mensen in een gezonde binnenlucht productiever zijn (en minder vaak ziek).

Het loont dus om aandacht te besteden aan het binnenklimaat van een woning. Goede en continue ventilatie is hiervoor natuurlijk altijd de basis. Dit is met name in wat nieuwere woningen vaak al goed geregeld. Wtw-units zijn tegenwoordig veelal voorzien van verschillende filters, onder andere tegen fijnstof. Hedendaagse systemen zijn bovendien vaak uitgebreid met een CO₂-sensor. Wordt er een hoge CO₂-waarde gemeten, dan gaan de ventilatoren harder draaien om het CO₂-niveau naar een gezonde waarde te brengen. Vraaggestuurde mechanische ventilatie zorgt ervoor dat de luchtkwaliteit altijd optimaal is. Dat is zeker het geval als de ventilatie per vertrek is geregeld.

Slechte luchtkwaliteit is jammer genoeg niet met het blote oog te zien. Is het aanpassen van de luchtkwaliteit niet geautomatiseerd? Dan zijn er verschillende manieren om te meten en te bewaken. Om bewustzijn rondom luchtkwaliteit te verbeteren kun je dit als installateur ter plekke doen. Maar er zijn ook steeds meer slimme apparaten beschikbaar die je klant zelf kan plaatsen of ophangen zodat de kwaliteit continu wordt gecontroleerd. Zo is er bijvoorbeeld de Resideo R200C2-A CO₂-monitor, die naast de CO₂, de vochtigheid in huis meet. Klanten worden aan de hand van kleuren (groen, oranje en rood) op de hoogte gehouden en gewaarschuwd over de niveaus in huis. Dit is een optie, maar er zijn fijnstofmeters, vochtmeters en CO₂-meters beschikbaar in allerlei soorten, maten en mogelijkheden.

Wat zijn dan goede waardes? Voor de CO₂-waarde wordt een niveau tussen de 400 PPM en 800 PPM als gezond beschouwd. Als de waardes tussen de 800 en 1200 PPM liggen kan dit bijvoorbeeld al invloed hebben op het concentratieniveau. Komt de waarde daarboven, dan wordt het echt tijd om te handelen.
Rondom fijnstofgehalte is nog altijd discussie. De Wereldgezondheidsorganisatie raadt aan om het fijnstofgehalte niet hoger te laten komen dan 10 microgram per m^³. Over luchtvochtigheid is meer duidelijkheid: de ideale luchtvochtigheid in huis ligt tussen de 40% en de 60%. Dit meet je met een luchtvochtigheidsmeter. De luchtvochtigheid wordt weergegeven in absolute en een relatieve luchtvochtigheidswaarde.

Klanten richten zich momenteel in zeer sterke mate op energiebesparing. Logisch, maar het zorgt ervoor dat bewustwording rondom binnenklimaat eigenlijk nog belangrijker wordt. Uit onderzoek van Nationale Nederlanden van eind 2022 blijkt bijvoorbeeld dat er regelmatig wordt gekozen om de ventilatieroosters dicht te houden. Verwarmen met een open haard, houtkachel of pelletkachel om energie te besparen neemt ook toe. Er komen hierdoor meer schadelijke stoffen vrij, die door een gebrek aan ventilatie ook nog eens langer in huis blijven hangen. Wijs je klanten dus extra op het belang van goede ventilatie en een gezond binnenklimaat.

Naast het meten van de binnenluchtkwaliteit, kun jij je klanten natuurlijk ook nog op verschillende andere manieren helpen. Allereerst is goed onderhoud belangrijk. Het mechanische ventilatiesysteem, ook wel de longen van een woning genoemd, moet regelmatig worden gecontroleerd en schoongemaakt. Vergeet hierbij ook zeker de roosters en ventielen niet.

De buitenlucht waarmee wordt geventileerd verdient ook altijd aandacht. Veel hedendaagse luchtbehandelingsinstallaties zijn zoals gezegd al voorzien van een systeem dat gassen en/of deeltjes uit de lucht haalt. Is dit niet het geval, kan dit nog aan het systeem worden toegevoegd. Aanvullend kan een klant ervoor kiezen om een luchtreiniger aan te schaffen of te laten plaatsen. Door een combinatie van technieken filteren deze systemen deeltjes en gassen uit de aangezogen lucht, waarna de gereinigde lucht een kamer wordt ingeblazen.

Pak het luchtbederf aan en creëer een gezond binnenklimaat. Dit is niet alleen heel belangrijk voor de gezondheid, maar ook voor het gebouw zelf en alles wat erin staat. En dat wordt vaak onderschat. Daarom leren we jou in 1 dag hoe je een gezond binnenklimaat realiseert en de juiste balans krijgt tussen temperatuur, conditie en luchtkwaliteit. Zo voorkom je ook schimmels en bacteriën!
Bekijk > Opleiding: Gezond Binnenklimaat, Ventilatie en Luchtbehandeling

• Zorg altijd voor verse lucht van buiten, zet ventilatieroosters of een raam open Zorg dat de lucht goed door het huis kan stromen. Zorg voor minstens 1.5 cm ruimte onder de deuren. Maak te lange deuren iets korter of zet er een rooster in.
• Zet de mechanische ventilatie of de balansventilatie nooit uit.
• Ventileer extra als je met veel mensen in eenzelfde ruimte bent, kookt, doucht of klust. Maak gebruik van de verschillende standen van de ventilatie en zet deze hoger wanneer nodig.
• Maak de voegen in de badkamer goed schoon en maak de badkamer droog met een trekker of doek.
• Check je ventilatie-filters, maak deze schoon of vervang ze wanneer ze erg vuil zijn.

Wat te doen als er al schimmel is
Als installateur kan je hardnekkige schimmel bestrijden met speciale schimmelbestrijders. Jouw klant kan dit uiteraard ook zelf doen. In schimmelbestrijders zit natriumhypochloriet (chloorbleek) of waterstofperoxide (zuurstofbleek). Beide stoffen hebben zowel een desinfecterende als een blekende werking. Als je ze volgens de gebruiksaanwijzing gebruikt is er geen milieuprobleem. Waterstofperoxide is alleen binnenshuis toegestaan. Natriumhypochloriet mag je ook buitenshuis gebruiken. Soms is er sprake van een bouwkundig probleem zoals een lekkage, optrekkend vocht of koudebruggen. Dan is het van belang om eerst het onderliggende probleem op te lossen.