Hoe selecteer je de juiste warmtepomp?

Je klanten willen verduurzamen, zeker met de hoge energieprijzen. Een warmtepomp is een mooie oplossing voor duurzame verwarming, koeling en warm water. Maar adviseer je een all-electric warmtepomp of een hybride variant?

Bij nieuwbouwwoningen of grootschalige renovaties wordt meestal gekozen voor een all-electric warmtepompoplossing, omdat er voldoende isolatie aanwezig is en het verwarmingssysteem hierop is ingesteld. Door middel van een transmissieberekening bepaal je het benodigde vermogen bij een buitentemperatuur van -10°C. Voor een zo hoog mogelijk rendement ontwerp je de installatie met een aanvoertemperatuur van 35°C. Hierbij pas je het best balansventilatie (ventilatiesysteem D) toe met warmteterugwinning. Een mv-box (ventilatiesysteem C) kan ook, maar hierbij is er risico op comfortklachten aangezien de koude buitenlucht via zelfregelende roosters rechtstreeks de woonkamer binnenkomt. De bewoners sluiten deze dan, met gevaar voor de binnenluchtkwaliteit.

Een hybride warmtepomp kan in bestaande bouw een behoorlijke besparing op gasverbruik en CO2-uitstoot realiseren. Bij dit systeem wordt vaak een relatief kleine warmtepomp gekoppeld aan de cv-installatie. De ketel wordt gebruikt voor tapwater en bijverwarming als het vermogen van de warmtepomp tekortkomt. Een hybride systeem is veel in situaties toepasbaar en behoudt altijd zijn comfort, want de ketel beschikt over meer dan genoeg vermogen voor verwarming en tapwater.

De grootste uitdaging ligt bij bestaande woningen. Hoe kun je deze verduurzamen om de klimaatdoelstellingen te behalen? Kijk eerst kritisch naar de woning. Misschien zijn er eenvoudige maatregelen om de energiebehoefte van de woning te verlagen. Bijvoorbeeld door het vervangen van enkelglas door HR++-glas, het aanbrengen van spouwmuurisolatie en het vervangen van de mv-box voor een mv-box met een vocht- en/of CO2-sensor. Daarna kun je kijken of de warmtepomp een optie is.

Om het juiste vermogen van een hybride warmtepomp te selecteren, bereken je het benodigde vermogen. Neem hiervoor het gemiddelde gasverbruik van de afgelopen vijf jaar, het aantal bewoners en het bouwjaar van de woning.

• Test of de woning warm wordt met een aanvoertemperatuur van 50°C. Lukt dit, dan is een hybride warmtepomp interessant. • Bekijk het afgiftesysteem, is er vloerverwarming of zijn er radiatoren? Vervang de vloerverwarmingverdeler door een LTV-verdeler. Verder moet de installatie altijd waterzijdig dynamisch ingeregeld worden.

Een woning uit 2010 met 4 bewoners verbruikte over de afgelopen 5 jaar gemiddeld 1750 m3 gas per jaar. De bewoners verbruikten 50 m3 gas voor koken en per persoon 100 m3 gas voor tapwater. Hieruit blijkt dus dat zij 1300 m3 gas gebruikten voor verwarming. In 1 m3 gas zit ongeveer 10 kWh (officieel 9,76 kWh). 1300 m3 gas x 10 kWh = 13.000 kWh Voor het vermogen van de woning voor verwarming, deel je de benodigde energie door het aantal draaiuren. Het aantal draaiuren is afhankelijk van het bouwjaar van de woning. Raadpleeg hiervoor het ISSO-Kleintje ‘Hybride warmtepompen’. Voor bouwjaar 2010 is het aantal draaiuren 1650: 13000 / 1650 = 7,8 kW > Kies bij een hybride warmtepomp voor een warmtepompvermogen tussen de 30% en 50% van het benodigde vermogen. > Bij 30% voorziet de warmtepomp 75% van de energiebehoefte voor verwarming. > Bij 50% is dat wel 94%. De rest wordt door de cv-ketel bijgestookt.

Bij een hybride warmtepomp laat men het buffervat vaak achterwege in verband met ruimtegebrek en extra kosten. Het advies is dan om een minimale hoeveelheid water in de cv-installatie niet na te regelen door een aantal radiatorkranen altijd open te laten staan. Pas je wel een buffervat toe, dan levert dit een aantal voordelen op. Het zorgt namelijk voor optimalisering van de draaitijden van de compressor, ongeacht het gedrag van de bewoner. Ook vriest een lucht-waterwarmtepomp bij een buitentemperatuur onder de 5°C af en toe in. De energie voor de ontdooicyclus haal je liever uit het buffervat dan uit de vloerverwarming. Ten slotte is de cv-installatie oorspronkelijk berekend op een ΔT van 20K. Een warmtepomp werkt met een ΔT tussen de 5 en 10K. Dit betekent dat er veel meer water rondgepompt moet worden, wat vaak niet lukt door een kleine leidingdiameter. In dat geval kun je het buffervat gebruiken als open verdeler.