Ventilatiesystemen optimaal instellen? Dat begint met luchtdebiet meten
25/01/2024
Ventilatiesystemen hebben een belangrijke rol voor het welbevinden van bewoners. Om de ventilatietechniek optimaal te kunnen instellen is het belangrijk om het luchtdebiet bij de verschillende toevoer- en afzuigroosters in het gebouw exact te meten. Waar moet je rekening mee houden? Tobias Thieme, Productmanager Klimaat en Koeltechniek bij Testo, heeft uitgeschreven hoe je dat het beste doet bij grote luchtroosters, standaard luchtroosters, afzuigroosters en wervelroosters met verwervelde stroming.
Grote luchtroosters
Bij de meting aan luchttoevoerroosters moet u er rekening mee houden, dat door het luchtrooster verschillende stromingssnelheden aan het uitlaatoppervlak ontstaan. Om het luchtdebiet nauwkeurig te meten moet je dus het hele oppervlak van het uitlaatrooster met het vleugelrad detectren en dan de gemiddelde waarde vormen.
Om de gemiddelde waarde van het debiet zo exact mogelijk te meten, verschuift u het vleugelrad lusvormig over het hele rooster. Als je het luchtrooster met uw lichaam bedekt, verander je de stromingsweerstand en vervalst daarmee het meetresultaat. Zorg er daarom voordat je alleen met je arm voor het rooster komt. Let op een constante snelheid en een gelijkmatige afstand tussen het vleugelrad en rooster. Een afstand van 5 cm is in de praktijk optimaal gebleken om een nauwkeurige bepaling van het luchtdebiet mogelijk. Let wel, hetzelfde vlak af te tasten met een kleiner vleugelrad kost meer tijd. De maat van het vleugelrad speelt dus wel een rol.
Standaard luchtroosters
Hier is aftasten van het rooster met de lusmethode is niet nodig omdat de trechter de luchtstroom kanaliseert en daarmee de verschillende luchtsnelheden als gemiddelde bepaalt. Daarom meet je met een trechter duidelijk sneller en nauwkeuriger.
Afzuigroosters
Wanneer je afzuiglucht wilt meten, dan is een trechter absoluut noodzakelijk. Waarom? Bij afzuiglucht is geen gericht stromingsprofiel voorhanden, aangezien de lucht uit de ruimte trechtervormig wordt aangezogen. Daarom kan in de ruimte geen vlak worden gedefinieerd, aan de hand waarvan het debiet kan worden bepaald. Trechters creëren op enige afstand van de schotelklep gedefinieerde stromingsverhoudingen binnen een vaste doorsnede.
Wervelroosters
Het precies bepalen van het luchtdebiet aan wervelroosters is een lastige klus. Want de toegevoerde lucht wordt in cirkelbewegingen in de ruimte gebracht en bemoeilijkt daardoor een correcte meting. De reden daarvoor schuilt in het meten met een vleugelrad. Vleugelrad-anemometers kunnen de stroming namelijk alleen dan correct vaststellen, wanneer de luchtstroom loodrecht het vleugelrad raakt. Bij wervelroosters is dat nou net niet het geval. Hier draait de lucht ofwel met de draairichting van het vleugelrad mee of ertegenin. En dat heeft grote invloed op de meting.
De onnauwkeurigheid die bij de meting van het luchtdebiet aan wervelroosters ontstaat, is geen verwaarloosbaar effect. Door de rotatie van de lucht kan de weergegeven meetwaarde flink afwijken van het eigenlijke luchtdebiet. Dat kan ertoe leiden dat je bij de instelling van het ventilatiesysteem uitgaat van verkeerde premissen.
Er kunnen zich twee situaties voordoen.
Situatie 1
De draairichting van de werveling is identiek aan de draairichting van het vleugelrad. De stroming raakt een groter oppervlak van de doorsnede van de afzonderlijke vleugels van het vleugelrad. Daardoor wordt het vleugelrad sterker versneld dan wanneer hetzelfde luchtdebiet loodrecht op het vleugelrad af zou komen.
Situatie 2
De draairichting van de werveling is tegengesteld aan de draairichting van het vleugelrad. De stroming glipt tussen de afzonderlijke vleugels van het vleugelrad door. Daardoor wordt het vleugelrad niet correct versneld en er wordt een te lage stromingssnelheid aangegeven.
Hoe bereikt u dan nauwkeurige meetresultaten bij wervelroosters? Hiervoor kun je een debiet-gelijkrichter gebruiken. Deze kalmeert de draaibeweging van de lucht en zet de rotatie om in een rechtlijnige stroming. Deze rechtlijnige stroming komt vervolgens loodrecht op het vleugelrad af en kan nauwkeurig worden bepaald.
Een eenvoudige oplossing voor de bovenstaande problemen is om de toevoer of afvoerslang van het wervelrooster los te koppelen en daar het luchtdebiet te bepalen, is wel extra werk maar geeft goede resultaten. Wervelroosters zitten vrijwel altijd in een systeemplafond en zijn daarom ook goed bereikbaar.