De weg naar een nieuwe circulaire economie

Het is een bijzondere tijd voor de installatiebranche. Midden in de energietransitie kijkt iedereen naar de installateur: jullie moeten het halen van de klimaatdoelstellingen mede mogelijk maken. Ik zie dan ook steeds vaker dat installateurs al bij de eerste schetsen in projecten meedenken. Gouden tijden met volop kansen dus. Maar het piept en kraakt. Dat komt onder andere omdat de grondstofcrisis de energietransitie letterlijk in de weg zit.

Om daadwerkelijk een cruciale rol te spelen, moet de sector een aantal zaken regelen. Erg belangrijk is dat meer installatieproducten beschikken over een zogenoemde ‘Categorie 1 kaart’ in de Nationale Milieudatabase (NMD). De NMD bevat milieudata van bouwproducten en gebouwinstallaties. Deze zijn opgeslagen in productkaarten die bij het berekenen van de milieuprestatie van bouwwerken (MPG) wordt gebruikt. Mede door het gebrek aan deze kaarten, is de milieudruk van installaties in MPG-berekeningen nog altijd hoog. De perfecte energie-efficiënte oplossing is hierdoor, in ieder geval op papier, veel minder perfect als het over duurzaam materiaalgebruik gaat. 

Voor het maken van deze productkaarten is een levenscyclusanalyse (LCA) van een product nodig. Hiermee wordt de totale milieu-impact van een product bepaald, van de benodigde grondstoffen, productie, transport, gebruik tot en met de afvalverwerking. Vanuit Europa komt deze verplichting vanuit de Green Deal in de Construction Products Regulation (CPR). Naast CE-markering en technische gegevens wordt onder de norm EN15804 het verzorgen van een LCA verplicht. Het belang van LCA’s wordt dus steeds groter.

Als installateur zul je al deze beschikbare informatie steeds meer toepassen. Dataregistratie wordt belangrijker. Hierdoor zullen we veel met BIM-modellen werken (wat bovendien wordt aangejaagd door het Europese initiatief Digital Building Logbook). Je kunt zo een project slimmer ontwerpen, visualiseren en clashes in het ontwerp eenvoudig ontdekken. Maar het maakt het ook mogelijk om data in je project te ‘verwerken’: materiaalpaspoorten, LCA’s, terugnamegaranties, etc. Zo wordt de totale levensduur van een gebouw in kaart gebracht en welke onderdelen op welke manier weer te gebruiken zijn. Dat maakt hergebruik een heel stuk makkelijker. Dat is mooi. Uit verschillende rapporten blijkt namelijk dat we tot 52% van onze materialen uit ‘afval’ kunnen halen. Als we slimmer ontwerpen hebben we tot 18% minder materiaal nodig.

We moeten naar een nieuw economisch model. Een nieuwe vorm van bouwen op een circulaire manier, waarin gebiedsontwikkeling, grondstofschaarste en biodiversiteit de belangrijkste pijlers zijn. Het pad naar die toekomstige circulaire economie stippelt zich al uit. Aan de installatiesector de taak om deze zo goed mogelijk in te vullen.

► Meer lezen van Koppeling of je abonneren? Bekijk de Koppeling-pagina!