Warmtepompen met koudemiddel R290: wat je moet weten

Koudemiddel R290 kent een aantal mooie voordelen. Het is een natuurlijk koudemiddel, bevat geen PFAS en is geschikt voor hoge temperaturen tot 75°C. Echter, er zijn wel een aantal kritische randvoorwaarden als het gaat om veiligheid. Gert Brommer, voorlichter bij Nefit Bosch, legt uit waar je goed op moet letten als je werkt met koudemiddel R290 (propaan).

Propaan, een toekomstbestendig koudemiddel

Koudemiddel R290 is een natuurlijk koudemiddel met een minimale impact als het vrijkomt in het milieu. Het zogenaamde Global Warming Potential (GWP) is slechts 3. Dat is tot een factor 1000 lager dan veel gangbare koudemiddelen. Propaan bevat bovendien geen PFAS, zoals bij synthetische koudemiddelen het geval is. 

Veiligheidseisen bij propaan (koudemiddel R290)

Wat moeten installateurs weten als ze met propaanwarmtepompen aan de slag gaan?

Lekkage

Propaan als koudemiddel bevat geen geurstoffen. Je ruikt het dus niet bij een lekkage. Wanneer een lekkage optreedt, verzamelt het koudemiddel zich dicht bij de grond. Daarom moet worden voorkomen dat het koudemiddel zich kan ophopen in nissen, afvoeren, spleten, holle ruimten of andere lage delen van het gebouw.

Brandveiligheid: veiligheidszone

Omdat propaan brandbaar is en zwaarder is dan lucht, moet er volgens de Nederlandse Praktijk Richtlijn NPR 7910-1 een veiligheidszone rondom de buitenunit worden aangehouden.

Geen gebouwopeningen in veiligheidszone

In de veiligheidszone mogen zich geen gebouwopeningen bevinden, zoals openslaande ramen, deuren, luiken, ventilatieopeningen, afvoer- of rioolputjes of keldertoegangen. 

Geen ontstekingsbronnen binnen een meter

Vanwege de brandbaarheid van propaan wordt het gebied met een straal van ongeveer 1 meter rondom de buitenunit gezien als veiligheidszone. In die veiligheidszone mogen zich geen ontstekingsbronnen bevinden zoals bijvoorbeeld vonkvormende apparatuur, elektrische schakelaars, lampen, wandcontactdozen et cetera.

Zorg er dus voor dat bijvoorbeeld de werkschakelaar buiten de veiligheidszone wordt geplaatst. De veiligheidszone mag geen openbare of gemeenschappelijke ruimte of aangrenzend perceel overlappen. Bij wandmontage geldt de veiligheidszone ook voor de gehele ruimte onder de buitenunit tot op de bodem.

Certificering

Sinds 1 januari 2024 ben je verplicht het Veiligheidscertificaat brandbare koudemiddelen B3 te bezitten als je met dit koudemiddel gaat werken. Om deze cursus te mogen volgen dien je in het bezit te zijn van een F-gassen 1 of 2 certificaat. 

Warmtepomp beveiligd

De warmtepompen zelf moet natuurlijk ook zijn beveiligd. Nefit Bosch heeft bijvoorbeeld bij de productie de condensor van de Bosch Compress 5800i AW dubbelgescheiden uitgevoerd. Hierdoor kan er nooit propaan in de verwarmingsinstallatie lekken.

Opslag en transport

Een warmtepomp moet altijd rechtop worden getransporteerd en opgeslagen. Hij mag tijdelijk worden gekanteld onder ≤ 45°, maar niet plat worden gelegd. Hou er bij opslag rekening mee dat de temperatuur niet onder – 30 °C of boven +60 °C mag komen.

Voor meer informatie en installatievoorschriften, raadpleeg altijd de handleiding van de fabrikant en volg de lokale wet- en regelgeving.

→ Wil je meer weten over Nefit Bosch producten? Ga dan naar hun merkenpagina.

Meer weten over F-gassen?

→ F-gassencertificaat blijft noodzakelijk bij transitie naar brandbare koudemiddelen