De uitfasering: koudemiddelen van nu en later

De toepassing van koudemiddelen in systemen zoals aircosystemen en warmtepompen is volop in beweging. Vorig jaar is de herziene F-gassenregelgeving voor heel Europa in werking getreden. Deze regeling heeft als doel het gebruik van F-gassen (HFK’s) verder terug te dringen. Hoewel vaak wordt gedacht dat de nieuwe regelgeving gefluoreerde koudemiddelen volledig verbiedt, blijft flexibiliteit essentieel. Er is geen universele oplossing voor alle toepassingen, omdat verschillende situaties unieke uitdagingen met zich meebrengen. In deze vooruitblik van Daikin wordt duidelijk hoe de implementatie van de uitfasering van F-gassen in elkaar steekt.

De vernieuwde F-gassenregelgeving

De vernieuwde F-gassenregelgeving van 2024 versnelt de afbouw van nieuw geproduceerde HFK’s door een strenger afbouwplan, uitgedrukt in CO2-uitstootwaarde. Dit wordt berekend als het totale aantal kilogrammen HFK's dat in de EU wordt geproduceerd of geïmporteerd, vermenigvuldigd met het Global Warming Potential (GWP). Het doel is over te stappen op koudemiddelen met een lager GWP, het gebruik van gerecyclede of teruggewonnen koudemiddelen te vergroten en de koudemiddelvulling te verminderen. Daarnaast zijn er GWP-limieten voor koudemiddelen in HVAC-R-producten, waaronder aircosystemen en warmtepompen.

Systemen die koudemiddelen met een te hoog GWP gebruiken, mogen na een bepaalde einddatum niet meer op de markt worden gebracht. Producten die al voor deze einddatum op de EU-markt zijn gebracht, kunnen gedurende hun hele levensduur worden verkocht, geïnstalleerd, gebruikt en onderhouden. Deze aanpak maakt een geleidelijke overgang naar nieuwe koudemiddelen mogelijk.

Een evenwichtige keuze van koudemiddel per toepassing

Het selecteren van het juiste koudemiddel per toepassing vraagt om een afweging van veiligheid, energierendement, milieu-impact en kosten over de levenscyclus.

Koudemiddelalternatieven per toepassing

Lucht/water warmtepompen voor woningen

Sinds 2017 is er een verschuiving van R-410A naar R-32 in lucht/water systemen voor woningen. Deze overgang heeft het GWP verlaagd tot 675, waardoor R-32 nu de standaard is. Vanaf 2027 is voor monoblock toestellen echter een verdere verschuiving naar koudemiddelen met een GWP lager dan 150 vereist.

Een van de alternatieven is R-290 (propaan), een licht ontvlambaar koudemiddel met een ultra laag GWP van 0,02. Vanwege veiligheidsvoorschriften en installatie-eisen is R-290 niet geschikt voor alle situaties. Daarom zijn oplossingen zoals Hydrosplit warmtepompen en goed opgeleide installateurs cruciaal. Daarnaast wordt het gebruik van R-454C, een koudemiddel met een GWP van 145,5, onderzocht. Dit biedt een haalbare oplossing voor woningen waar R-290 geen optie is.

Split- en multi-splitsystemen

Voor split- en multi-splitsystemen, waaronder aircosystemen, blijft R-32 een kostenbesparend koudemiddel op de korte termijn. Voor situaties waarin propaan niet toepasbaar is, worden koudemiddelen zoals R-454C en CO2 steeds belangrijker. Deze alternatieven zijn geschikt voor zowel woningen als kleine commerciële toepassingen.

VRV-systemen

In het segment van VRV-systemen, die vaak worden gebruikt in commerciële aircosystemen, voorziet de wetgeving in een langere overgangsperiode. R-32 blijft tot minstens 2033 de marktstandaard. Voor de lange termijn biedt CO2 (R-744) veel potentieel vanwege het ultra lage GWP van 1 en de niet-ontvlambare eigenschappen. Energie-efficiëntie en betaalbaarheid blijven echter aandachtspunten.

Het koudemiddelportfolio bepalen voor de toekomst

De toekomst vraagt om een gebalanceerde aanpak waarin de eigenschappen van koudemiddelen worden afgewogen tegen de eisen van de regelgeving. De best toepasbare koudemiddelen voor de komende jaren op een rij:

R-32 (GWP 675) blijft de komende jaren de voordelige keuze voor veel toepassingen, waaronder aircosystemen.

R-290 (GWP 0,02) biedt een ultra laag GWP voor specifieke situaties, maar brengt hogere kosten en installatielimieten met zich mee.

R-454C (GWP 145,5) is een veelbelovend alternatief voor toepassingen waar R-290 niet mogelijk is.

R-744 (CO2, GWP 1) wordt de lange termijn oplossing voor middelgrote en grote commerciële systemen.

De overgang naar schone energie

Investeren in onderzoek en ontwikkeling van alternatieve koudemiddelen is essentieel. Sectorbrede samenwerking wordt aangemoedigd om de toepassing van nieuwe technologieën en koudemiddelen te vereenvoudigen. Tegelijkertijd blijven bestaande oplossingen, zoals R-32 in aircosystemen, een belangrijke rol spelen in de overgang naar schone energie.

Wist je dit al?

De vernieuwde F-gassenregelgeving (EU 2024/573) heeft nieuwe, bijgewerkte GWP-waarden voor koudemiddelen. Zo is de waarde voor R-454C verlaagd van 148,3 naar 145,5 en voor R-290 van 3 naar 0,02. Alle GWP-waarden in dit artikel voldoen aan de nieuwe regelgeving.

→ Benieuwd naar de oplossingen van Daikin? Bekijk dan het assortiment airconditioners en warmtepompen van Daikin op onze website.